Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın yıllardır tarif ettiği, kolları sermayeye, bürokrasiye, siyasete ve hatta istihbarat örgütlerine uzanan ‘ahtapot’ gerçekten var mı? Bu sorunun yanıtı, yıllar önce devletin denetim mekanizmalarında çalışan bir müfettişin hazırladığı kapsamlı raporda gizli. Ancak ironik biçimde, devleti soyan devasa rant ağını ortaya çıkaran bu müfettiş, bugün Silivri Cezaevi’nde tutuklu.
Halk TV yazarı Bahadır Özgür’ün aktardığına göre, yolsuzluğun göbeğindeki ‘ahtapot’ çok önceden tespit edilmişti. Üstelik henüz yavruyken…
AKP’nin İlk Büyük Tezgahı: Kömür Üzerinden Dev Rant Ağı
AKP iktidarının ilk dönemlerinde öne çıkan sosyal yardım politikalarından biri olan ücretsiz kömür dağıtımı, kamuoyunda yoksullara yardım olarak tanıtıldı. Ancak Bahadır Özgür’ün ifadesiyle, bu yardım politikasının ardında “devasa bir rant ağı” kuruldu.
2002 yılında Türkiye Kömür İşletmeleri (TKİ), bazı madenlerin kalitesiz kömür ürettiği gerekçesiyle kapatılmasına karar verdi. Bunlardan biri de Çorum Dodurga Kömür Madeni’ydi. İhaleye çıkarılan maden, daha önce Anadolu’da küçük inşaat işleri yapan Çelikler İnşaat Taahhüt şirketine verildi. Şirket, bu ihaleden sonra hızla büyüyerek yol, tünel ve santral ihalelerinin baş aktörlerinden biri haline geldi. Bahadır Özgür’ün yazısında belirttiği gibi: “Yandaş denildiğinde akla ilk gelenlerden.”
Devletin kalitesiz bulduğu madenlerden çıkan kömürler, yeni analiz raporlarıyla birinci sınıf ilan edildi. Daha sonra devlet bu kömürleri fahiş fiyatla satın aldı. Hatta TKİ, firmalardan ihalesiz biçimde kömür temin ederek kamu zararı oluşturdu. Kömür torbalarının içinden çıkan taş-toprak, hatta dinamit parçaları bile bu suiistimali engelleyemedi. Yoksul ailelere 500 kilo ile başlayan dağıtım kısa sürede 1.5-2 tonlara çıkarıldı.
Müfettiş Erdoğdu Gerçeği Ortaya Çıkardı
2009 yılında Hazine Kontrolörleri Kurulu’nda başkontrolör olan Aykut Erdoğdu, TKİ merkezli bu vurgunu detaylı bir raporla belgeledi. Hazırladığı raporu Hazine Müsteşarlığı’na ve Ankara Cumhuriyet Başsavcılığı’na sundu. Erdoğdu’nun hesaplamalarına göre, 2008-2011 yılları arasında kömür üzerinden yapılan kamu zararının boyutu 10 milyar lirayı buluyordu.
Ancak iddiaların üzerine gidilmedi. Enerji Bakanlığı ve Hazine Müsteşarlığı raporu sümen altı etti. Ankara Cumhuriyet Başsavcılığı ise dönemin Enerji Bakanı Hilmi Güler’in milletvekili dokunulmazlığını gerekçe göstererek dosyaya takipsizlik kararı verdi. AKP ise 2011’de yaptığı yasal değişiklikle yoksul ailelere kömür dağıtımını İhale Kanunu’nun dışına çıkardı. “İşleticisi kim olursa olsun” ifadesiyle şirketler koruma altına alındı.
Meclis’te Anlattı, Şimdi Silivri’de
Müfettişlik görevinden sonra CHP’den milletvekili seçilen Aykut Erdoğdu, yıllarca Meclis’te bu yolsuzluk dosyasını gündeme taşıdı. “Ahtapotu ilk yakalayan kişi” olarak nitelendirilen Erdoğdu, bu devasa rant ağının ilk halkasının kömür vurgunu olduğunu sürekli vurguladı.
Ancak bugün itibarıyla kendisi, bir itirafçının “rüşvet parasını çanta ile taşıdığını gördüm” iddiası üzerine tutuklu. Bahadır Özgür’ün deyimiyle:
“Devletin müfettişinin yakaladığı yolsuzluk karşısında yargı ve ilgili kurumlar gereğini yapmadı. Ama ahtapot, yıllar sonra intikamını almayı ihmal etmedi.”
CHP’den Yeni ‘Ahtapot’ İfşası
Yazıya göre, CHP Genel Başkanı Özgür Özel de geçtiğimiz günlerde elinde bir grafikle kamuoyuna “gerçek ahtapotu” gösterdi. Her kolunda ayrı bir yolsuzluk dosyasının yer aldığı bu grafik, iktidar partisinin karıştığı ve halen soruşturulmayan skandallara dikkat çekti.
Bu kapsamda Bahadır Özgür, “Bu bir yolsuzluk soruşturması mı yoksa siyasi bir kırım mı, gittikçe belirsizleşiyor” diyerek Erdoğdu’nun tutuklanmasının zamanlamasına dikkat çekiyor.
Yargı Denetimi Değil, Siyasi Hesaplaşma mı?
Yazının genel çerçevesi, soruşturmalarda uygulanan çifte standarda ve yargının siyasal iktidar lehine işleyişine dair güçlü bir eleştiri barındırıyor. İddialara göre ortada ne gerçek bir yolsuzlukla mücadele var, ne de suçun cezasız kalmaması için işleyen bir hukuk sistemi. Aksine, kamu kaynaklarını soyanlar korunurken, bunu ortaya çıkaranlar cezalandırılıyor.
Kaynak: Bahadır Özgür, Halktv.com.tr, “Ahtapotu Yavruyken Yakalamıştı: 10 Milyarlık Vurgun”, 6 Haziran 2025.
