ANKARA – Türkiye genelinde hayvan pazarlarının kapatılmasına neden olan SAT-1 tipi şap hastalığı, siyasi gündeme taşındı. CHP Niğde Milletvekili ve TBMM Tarım, Orman ve Köyişleri Komisyonu Üyesi Ömer Fethi Gürer, hastalığın 2024’ün sonlarında Irak’ta görülmesine rağmen gerekli önlemlerin alınmadığını savundu. “O zaman görmezden geldiniz, şimdi 81 il karantinada” diyen Gürer, Tarım ve Orman Bakanlığı’nı şeffaflık ve bilim dışı açıklamalarla kamuoyunu yanıltmakla suçladı.
“Bu tablo öngörülemez değildi”
Gürer’e göre hastalık, Türkiye’ye Hakkâri sınırından girdi ve yayılma hızının bu denli yüksek olmasının başlıca sebebi zayıf sınır kontrolü ve önleyici politikaların eksikliği. Gürer, “Bu tür hayvan hastalıklarında uluslararası hareketlilik takip edilmeliydi. Irak’taki vakalar alarm vermeliydi” dedi.
Şap zoonotik değil mi? Bakanlık ile bilimsel veriler çelişiyor
Bakanlığın “şap hastalığı insanlara bulaşmaz” yönündeki açıklamasını da eleştiren Gürer, üniversitelerde şap hastalığının zoonotik (hayvandan insana bulaşabilen) hastalıklar arasında öğretildiğini hatırlattı. “Virüs rüzgârla bile yayılabilir. Et ve süt ürünlerinde dikkatli olunmalı. Halk risklerden haberdar edilmeli” dedi.
Tarım Bakanlığı, geçtiğimiz yıl milyonlarca doz aşı yapıldığını açıklamıştı. Ancak Gürer, aşıların etkisiz olup olmadığının, koruma süresinin kısa olup olmadığının ya da aşı ücretli olduğu için yeterince kullanılmadığının yanıt bulması gereken sorular olduğunu söyledi. “Aşı yapılmasına rağmen yayılma varsa, bir şeyler yanlış gidiyor demektir” dedi.
Et ithalatı: “12 milyar dolarlık çelişki”
Gürer, “et ve süt arzında sorun yok” şeklindeki resmi açıklamaların da gerçeği yansıtmadığını belirterek, son yıllarda 12 milyar doların üzerinde et ithalatı yapıldığını anımsattı. “Şimdi hastalık gerekçesiyle üretici hayvanını değerinin altında kesime gönderiyor, tüketici ise rafta zamlı etle karşılaşıyor” ifadelerini kullandı.
Artan yem, mazot, çoban ve veteriner maliyetlerine dikkat çeken Gürer, küçük aile işletmelerinin desteklenmemesi nedeniyle hayvancılığı terk ettiğini belirtti. “Şimdi şap hastalığıyla bu darbe katlandı. Tarımda sürdürülebilirlik için küçük üretici yaşatılmalı” dedi.
CHP’li Gürer’den 6 maddelik çözüm önerisi
-
Veteriner İşleri Genel Müdürlüğü yeniden kurulmalı.
-
Aşı uygulamaları zorunlu hale getirilmeli.
-
Her köyde en az bir veteriner hekim görevlendirilmeli.
-
Küçük aile işletmeleri doğrudan desteklenmeli.
-
Hijyen, karantina ve sınır kontrol denetimleri sıklaştırılmalı.
-
Kamuoyu bilimsel verilerle açık şekilde bilgilendirilmeli.
“Halk gerçeği bilmeli”
Gürer, Tarım Bakanlığı’nın kamuoyuna sunduğu bilgilerin bilimsel verilere dayanmadığını ve şeffaflıktan uzak olduğunu söyledi. “Gerçekler saklanarak bu kriz yönetilemez. 81 ilde karantina ilan edilen bir hastalık basite indirgenemez” uyarısında bulundu.
2024 verilerini de paylaşan Gürer, sadece şap değil; brucella, çiçek, veba ve şarbon gibi hastalıklar nedeniyle binlerce hayvan kaybı yaşandığını belirtti. “Buzağı ölümlerini AB ortalamasına çekebilirsek, et ve hayvan ithalatına gerek kalmaz” diyerek yapısal reform çağrısı yaptı.
