İstanbul’da yaşam maliyeti her geçen ay artmaya devam ediyor. İstanbul Planlama Ajansı’nın (İPA) Haziran 2025 verilerine göre, kentte dört kişilik bir ailenin ortalama yaşam maliyeti 93 bin 465 TL’ye yükseldi. Bu rakam, bir önceki aya göre yüzde 1,90, geçen yılın aynı dönemine göre ise yüzde 47,13 oranında artış anlamına geliyor.
Sadece son bir ayda İstanbul’da yaşamanın maliyeti 1.743 TL artarken, 2023 yılının başından bu yana geçen iki buçuk yılda maliyetlerdeki toplam artış 64 bin 36 TL’ye ulaştı.
En yüksek artış Temmuz 2023’te görüldü
2023 Ocak ayında dört kişilik bir hanenin ortalama yaşam maliyeti 29 bin 429 TL olarak ölçülmüştü. O tarihten bu yana her ay kesintisiz artış kaydedildi. En sert yükseliş ise yüzde 9,75’lik oranla Temmuz 2023 döneminde yaşandı.
Bin 600 hanenin günlük harcama verisiyle hesaplandı
İPA’nın saha çalışması, İstanbul’daki ekonomik gerçekliği birebir yansıtan detaylı bir veri setine dayanıyor. Araştırma kapsamında kent genelinde 1.600 hane belirlendi ve bu hanelerin temel tüketim harcamaları bir ay boyunca günlük olarak takip edildi.
Çalışma, 10 ana grupta toplanan 321 ürün üzerinden yapıldı. Fiyatların belirlenmesinde yalnızca ürün etiketleri değil; alım kanalları (market, bakkal, pazar, zincir mağaza vs.), miktar ve sıklık gibi değişkenler de hesaba katıldı. Tüm bu veriler, akademisyenlerin ve uzmanların katkısıyla ağırlıklandırılarak analiz edildi.
İstanbul’daki ekonomik baskı net biçimde gözler önüne serildi
İPA’nın yaşam maliyeti araştırması, kentin içinde bulunduğu ekonomik kuşatmayı hanelerin günlük yaşamına yansıyan etkileriyle ortaya koyuyor. Dört kişilik çekirdek aile modeli baz alınarak yapılan hesaplamada, eşdeğer birey harcamaları göz önünde bulunduruldu. Bu yöntemle yapılan hesaplama, kentteki yaşamın artık sadece dar gelirli değil, orta gelirli haneler için de sürdürülebilir olmaktan uzaklaştığını bir kez daha gösteriyor.
Yaşam maliyeti araştırması neden önemli?
İstanbul gibi büyükşehirlerde artan barınma, gıda, ulaşım ve enerji maliyetleri, kent ekonomisinin nabzını tutmak açısından kritik veriler sunuyor. İPA’nın düzenli aralıklarla yaptığı bu tür çalışmalar, sadece hanelerin değil, yerel yönetimlerin ve merkezi idarenin de politika üretmesinde yol gösterici veri setleri sağlıyor.
İPA verileri, İstanbul’da gündelik yaşamın artık ciddi bir ekonomik sınav haline geldiğini ve kent yoksulluğunun gittikçe daha geniş kesimleri etkilediğini ortaya koyuyor.
Kaynak: İstanbul Planlama Ajansı (Haziran 2025 Yaşam Maliyeti Araştırması)
