CHP’li Ömer Fethi Gürer, kırsalda üretmeye çalışan çiftçilerin sosyal güvenlikten dışlandığını belirterek, prim yükünün devlet tarafından karşılanmasını istedi.
CHP Niğde Milletvekili Ömer Fethi Gürer, kırsal kesimde üretim yapan çiftçilerin sosyal güvenlik kapsamı dışında kaldığına dikkat çekerek, devletin bu kesim için sigorta primlerini üstlenmesi gerektiğini söyledi. Gürer, çiftçilerle bir araya geldiği ziyaretlerde üreticilerin artan girdi maliyetleri ve düşen alım fiyatları nedeniyle sigorta primlerini ödeyemez hale geldiğini ifade etti.
ANKA Haber Ajansı’nın aktardığı habere göre, CHP’li Gürer, “Son 15 yılda 750 bin çiftçi sosyal güvenlik sisteminden çıktı. Tarımdaki gelir-gider dengesinin bozulması, çiftçiyi Bağ-Kur primini bile yatıramayacak noktaya getirdi” dedi. Gürer, bu durumun emeklilik hakkına erişimi de engellediğini vurguladı.
Bağ-Kur’da 15 yılda büyük erime
Tarımda zorunlu 4B (Bağ-Kur) sigortalı sayısının 2009’da 1 milyon 14 bin 98 kişi olduğunu belirten Gürer, bu sayının 2024’ün Aralık ayında 427 bin 298’e düştüğünü kaydetti. Aynı şekilde tarımda 4A sigortalı çalışan sayısı 2009’da 178 bin 541 kişiyken, 2024’te sadece 14 bine geriledi. Gürer bu dramatik düşüşün, yüzde 91 seviyesine ulaştığını söyledi.
Sigorta primlerinin yüksekliği ve desteklerin yetersizliği nedeniyle çiftçilerin sosyal güvence sisteminden uzaklaştığına dikkat çeken Gürer, “Emekliliğe hak kazanan üretici, gün sayısını doldursa bile primini yatıramadığı için emekli olamıyor. Cumhurbaşkanı’nın seçim öncesi verdiği ‘Bağ-Kur emekliliği için 9 bin gün yerine 7 bin 200 gün yeterli olacak’ sözü hâlâ yerine getirilmedi” dedi.
Üreticiler: “Öbür dünyada emekli oluruz”
CHP’li Gürer’in sahada yaptığı görüşmelerde üreticilerin söyledikleri de dikkat çekti. Bağ-Kurlu bir çiftçi, “Prim yatıramıyoruz. Para kazanamıyoruz. Ödeyemiyoruz” derken, bir diğeri “2-3 yıldır ödeyemiyorum. Öbür dünyada emekli oluruz” diyerek yaşadıkları ekonomik sıkışmışlığı anlattı.
Bir başka üretici ise, “3 yıldır prim yatıramıyorum. Bu yıl da umutlarımız suya düştü. Bankalara borcum var, battım ben bu yıl için” sözleriyle sektörün içler acısı halini ortaya koydu.
Gürer: “Çiftçiye sahip çıkmazsak sömürge oluruz”
Ömer Fethi Gürer, tarımdaki güvencesizliğin sadece üretici değil, ülke geleceği açısından da ciddi riskler barındırdığını ifade etti. “Kırsalda hâlâ üretime direnen bu insanlar el öpülesi. Ama sosyal güvenlik dışına itiliyorlar” diyen Gürer, şöyle devam etti:
“Eğer bu insanlara sahip çıkmazsak, ileride Türkiye ithalatçı olsa dahi ürün bulamayabilir. Bu da ülkeyi gıda egemenliği açısından dışa bağımlı hale getirir. Sömürge gibi oluruz. Bu nedenle çiftçinin ürününün değer bulması kadar, sosyal güvenlik şemsiyesi altında kalması da şart.”
“Gençler tarımdan kaçıyor, kırsal boşalıyor”
Gürer ayrıca, kırsaldaki sosyal güvencesizlik nedeniyle gençlerin tarımdan uzaklaştığını vurguladı. “Çiftçi çocuklarına, ‘git şehirde bir iş bul, sigortan olsun’ diyor. Çünkü kendi sigortasını bile ödeyemiyor” diyen Gürer, bu durumu tersine çevirecek politikalar üretilmesi gerektiğini ifade etti.
Çiftçinin refahını sağlamanın, gıda güvencesi ve kırsal kalkınma açısından stratejik önem taşıdığını belirten CHP’li vekil, “Çiftçi mutlu olmalı ki üretim artsın, kalite yükselsin, çocukları tarımda kalsın. Aksi halde üretim azalır, ithalat artar, kırsal tamamen çöker” diye konuştu.
