CHP Niğde Milletvekili Ömer Fethi Gürer, tarım ürünleri alım fiyatlarının gram altın üzerinden hesaplandığında üreticinin reel gelirinin hızla azaldığını belirterek, Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi’nin çiftçiyi daha kırılgan hale getirdiğini söyledi. Gürer, “Buğday fiyatı lira bazında artsa da altın karşısında üretici daha az kazanıyor. Çiftçi emeğinin karşılığını alamıyor, borç altında eziliyor” dedi.
Gram altın hesabı gerçeği ortaya koyuyor
CHP’li Ömer Fethi Gürer, 2024 ve 2025 yıllarına ait tarım ürünlerinin alım fiyatlarını gram altın üzerinden karşılaştırdı. 2024’te bir ton buğday satan üreticinin 3,20 gram altın kazandığını belirten Gürer, bu miktarın 2025’te 2,52 grama gerilediğini vurguladı.
Gürer’in hesaplamalarına göre, bir yılda üreticinin kaybı buğdayda 0,68 gram, yaş çayda 1,86 gram, pamukta 3,24 gram, şeker pancarında 0,25 gram ve kuru fasulyede tam 6,14 gram altın oldu. “Çiftçinin cebine giren para artmıyor, aksine alım gücü düşüyor” diyen Gürer, sıkı para politikası ve düşük alım fiyatlarının üreticiyi zora soktuğunu dile getirdi.
“Alım fiyatları artıyor gibi görünüyor ama kazanç azalıyor”
Gürer, 2024’te 9 bin 250 lira olan buğday fiyatının 2025’te 13 bin 500 liraya çıktığını ancak artan girdi maliyetleri karşısında bu fiyatın çiftçiyi korumadığını söyledi.
Gübre, ilaç, tohum, mazot, elektrik, sulama, traktör bakımı, biçerdöver giderleri, işçilik, kira ve ürün kayıplarındaki artışa dikkat çeken Gürer, “Bu süreçte gram altın 2 bin 888 liradan 5 bin 359 liraya yükseldi. Yani lira bazında artış var ama altın karşısında gelir azalmış durumda” dedi.
Ayrıca tarımsal desteklerin geç ödenmesi nedeniyle çiftçinin reel kazancının daha da eridiğini belirten Gürer, “Destekler enflasyon karşısında anlamını yitiriyor” ifadelerini kullandı.
“Borç artıyor, çiftçi krediye mahkûm ediliyor”
CHP’li Gürer, çiftçinin borç sarmalına dikkat çekerek, “2025 yılı başında çiftçilerin bankalara olan borcu 899 milyar 745 milyon 729 bin liraydı. Bu rakam sadece 7 ayda 1 trilyon 94 milyar 204 milyon 662 bin liraya yükseldi. Yani borç 194 milyar lira arttı. Piyasa borçlarını da eklediğinizde borçsuz çiftçi kalmadı” dedi.
Çiftçinin üretim yapabilmek için krediye mahkûm edildiğini söyleyen Gürer, borcunu ödeyemeyenlerin icra tehdidiyle karşı karşıya kaldığını ifade etti. “Traktörü, tarlası varsa borç bulabiliyor, ürününü sattığında da bankaya ödeme yapmak zorunda kalıyor” dedi.
“Tarım Kanunu uygulanmıyor, destekler eksik”
Tarım Kanunu’nun 21. maddesine göre milli gelirin yüzde 1’inin çiftçiye destek olarak verilmesi gerektiğini hatırlatan Gürer, “2006’dan beri bu madde bilinçli olarak uygulanmıyor. 2025’te 615 milyar lira destek verilmesi gerekirken yalnızca 135 milyar verildi. Bu tablo ithalatı artırıyor, yerli üretimi daraltıyor” diye konuştu.
Kırsal bölgelerde altın hesabının üretici için temel bir ölçü olduğunu vurgulayan Gürer, “Ekim döneminde borç altınla alınır, hasatta altınla ödenir. Altın üzerinden bakıldığında çiftçinin kaybı her yıl artıyor. Mevcut Cumhurbaşkanlığı sistemi, çiftçiyi daha da yoksullaştırdı” dedi.
- NHY / CHP Niğde Milletvekili Ömer Fethi Gürer’in basın açıklaması
