GÜNDEMAR Araştırma’nın eylül ayı verileri, çözüm sürecine yönelik güçlü bir toplumsal iradeye işaret ediyor. Ancak toplumun yarısından fazlası, sürecin başarıyla sonuçlanacağına inanmıyor. Kamuoyunda destek yüksek olsa da, beklentiler sınırlı ve endişeler belirgin.
Geniş destek, sınırlı beklenti
GÜNDEMAR Araştırma’nın “Türkiye Gündemi” başlıklı eylül ayı çalışması, kamuoyunun çözüm süreci olarak bilinen tartışmalara bakışını ortaya koydu. Katılımcıların yüzde 79’u süreci desteklediğini belirtirken, yalnızca yüzde 15 karşı çıkıyor; yüzde 6’lık bir kesim ise fikri olmadığını ifade ediyor. Bu tablo, toplumda “terörün sona erdirilmesine yönelik” güçlü bir toplumsal iradenin varlığına işaret ediyor.
Ancak destek düzeyi yüksek olsa da, beklentiler aynı ölçüde güçlü değil. Katılımcıların yalnızca yüzde 40’ı sürecin başarıyla sonuçlanabileceğini düşünüyor. Toplumun yarısından fazlası sürece güven duymuyor ya da temkinli bir bekleyiş içinde.
Öcalan faktörü: Meşruiyet tartışması
Araştırmaya göre Abdullah Öcalan’ın süreçte bir aktör olarak yer almasına kamuoyunun büyük bölümü karşı çıkıyor. Katılımcıların yüzde 66’sı bu fikri reddederken, yüzde 23’ü destek veriyor. Yüzde 11’lik kesim ise fikir belirtmiyor.
Özellikle muhalefet seçmeninde karşıt görüş daha belirgin. Araştırma notunda bu durumun, “çözüm sürecinin kimler eliyle yürütüldüğü konusunun toplumsal meşruiyet açısından kritik bir faktör olduğunu” gösterdiği vurgulanıyor.
Kayyım uygulamasına tepki
Toplumun kayyım uygulamasına bakışı da dikkat çekici. Katılımcıların yüzde 60’ı seçilmiş belediye başkanlarının yerine kayyım atanmasına son verilmesini desteklerken, yüzde 28 karşı çıkıyor, yüzde 12 ise fikir beyan etmiyor.
Kayyım uygulamasına karşı çıkışın DEM, İYİ Parti ve MHP seçmenlerinde daha yüksek olduğu görülüyor. Yerel yönetimlerin yetkilerinin artırılmasına ilişkin yaklaşım ise dengeli: Katılımcıların yüzde 53’ü olumlu bakarken, yüzde 31 karşı çıkıyor; yüzde 16 kararsız.
Af ve ana dilde eğitimde temkinli duruş
PKK’lilere yönelik genel af ve Abdullah Öcalan’a “umut hakkı” tanınması konularında kamuoyu belirgin biçimde mesafeli. Katılımcıların yüzde 76’sı genel af fikrine, yüzde 79’u ise umut hakkı önerisine karşı çıkıyor. Destek oranları sırasıyla yüzde 16 ve yüzde 13’te kalıyor.
Ana dilde eğitim talebine yaklaşımda da temkinli bir tablo var. Katılımcıların yüzde 38’i bu talebi desteklerken, yüzde 50’si karşı çıkıyor; yüzde 12 kararsız kalıyor. Araştırma bu tabloyu, “merkeziyetçilik ile yerinden yönetim tartışmasının kamuoyunda da güçlü biçimde yansıdığı” şeklinde değerlendiriyor.
İrade var, güven eksik
Araştırmanın ortaya koyduğu tablo, kamuoyunun çözüm sürecine yönelik güçlü bir isteğe sahip olduğunu, ancak süreç aktörlerine ve uygulama biçimine duyulan güvensizliğin yüksek olduğunu gösteriyor. Toplumsal destek, siyasi meşruiyetin sağlanması ve süreçte güven inşasının kritik olduğunu bir kez daha ortaya koyuyor.
- NHY / GÜNDEMAR Araştırma, Türkiye Gündemi – Eylül 2025
