AKP’nin Meclis’e sunduğu yeni ekonomi paketi, bütçeye milyarlarca lira gelir kazandırmayı hedeflerken, faturanın büyük kısmı yine halka kesiliyor. Kira gelirlerinden araç satışlarına, noter harçlarından prim artışlarına kadar uzanan düzenlemeler, 2026 yılına kadar kamunun kasasına yüz milyarlarca lira girmesini öngörüyor.
Kira Gelirlerinden Vergi İstisnası Kaldırılıyor
Kanun teklifine eklenen etki analizine göre, mesken kira gelirlerindeki vergi istisnaları kaldırılarak bütçeye 22 milyar TL gelir sağlanması planlanıyor. Bu düzenlemeden yaklaşık 1.5 milyon kişinin doğrudan etkilenmesi bekleniyor.
Kiraya verilen konutlar için kullanılan kredilere ait faizlerin gider yazılmasının da kaldırılmasıyla, 2026 yılı için ek 1.6 milyar TL gelir hedefleniyor. Bu adım, özellikle küçük mülk sahiplerini ve kiraya veren orta gelirli yurttaşları ciddi biçimde etkileyecek.
Araç Satışlarından 13 Milyar TL
Ekonomi paketine göre, araç satış ve devirlerinde binde 2 oranında —en az 1.000 TL— noter harcı alınacak. 2024 yılında gerçekleşen 9.2 milyon ikinci el ve 1.3 milyon sıfır araç satışı dikkate alındığında, 2026 yılına kadar yaklaşık 13.1 milyar TL gelir bekleniyor.
Mevcut durumda harca tabi olmayan birçok ruhsat ve yetki belgesinden de yıllık 4.5 milyar TL civarında ek gelir hedefleniyor. Bu durum, araç sahibi yurttaşlara doğrudan yeni bir maliyet yükü anlamına geliyor.
Prim Oranları Artıyor, Kamu Gideri Düşüyor
Doğum borçlanması hariç tüm borçlanma prim oranlarının yüzde 32’den yüzde 45’e çıkarılmasıyla devletin yıllık 2.2 milyar TL ek gelir elde etmesi öngörülüyor. İhya oranlarındaki artışla bu rakamın 2.98 milyar TL’ye ulaşacağı hesaplandı.
İmalat dışı sektörlerdeki işverenlere sağlanan 4 puanlık prim teşvikinin 2 puana indirilmesiyle kamu giderlerinde 97.6 milyar TL’lik bir azalma bekleniyor. Bu maliyetin işverenlere yansıtılması, dolaylı biçimde emekçilerin gelirlerini de etkileyebilir.
Prime esas kazanç üst sınırının asgari ücretin 9 katı olarak belirlenmesi ise devlete ek 63.7 milyar TL gelir sağlayacak.
Belediye Paylarından Kesinti: Yerel Yönetimlere Darbe
Genel aydınlatma giderlerinin finansmanında belediyelerin genel bütçe payından yapılan kesinti oranının artırılması planlanıyor. 36.2 milyar TL’lik genel aydınlatma harcamasının önemli bir kısmı yerel bütçelerden karşılanacak.
Bu oranların yüzde 30 ve yüzde 15 şeklinde uygulanması durumunda, yerel yönetimlerin kasasından 3 milyar TL daha eksilecek. Bu kesinti, özellikle küçük ve orta ölçekli belediyelerin hizmet üretme kapasitesini sınırlayabilir.
