ABD Başkanı Donald Trump, Arjantin Devlet Başkanı Javier Milei’nin çöken ekonomi politikalarını kurtarmak için 20 milyar dolarlık bir “yardım paketi” açıkladı. Ancak Jacobin yazarı Chris Mills Rodrigo’ya göre bu hamle, yalnızca bir ekonomik destek değil; sağcı otoriter liderlerin birbirini ayakta tutmak için kurduğu yeni bir ittifakın göstergesi.
Washington’da sağcı dostluk: “Yardım” değil, politik yatırım
Arjantin Devlet Başkanı Javier Milei, geçtiğimiz haftalarda Washington’da zafer havasında karşılandı.
ABD’de milyonlarca insan hükümetin kapanması, kitlesel işten çıkarmalar ve sosyal güvenlik kesintileriyle boğuşurken, Trump yönetimi Buenos Aires’e 20 milyar dolarlık devasa bir kurtarma paketi sözü verdi.
Ancak Jacobin dergisinden Chris Mills Rodrigo, bu anlaşmanın “ekonomik istikrar” değil, “politik müdahale” anlamına geldiğini vurguluyor. Trump’ın, “Bir sosyalist ya da komünist kazanırsa yatırım olmaz” sözleri de bu niyetin açık bir itirafı niteliğinde.
Arjantinli ekonomist Julio Gambina, Trump yönetiminin amacını şöyle açıklıyor:
“ABD bu yardımı Milei’nin yapısal reformlarını sürdürebilmesi için politik zemini güçlendirmek amacıyla yapıyor. Ekonomiyi değil, hükümeti kurtarıyorlar.”
Milei’nin “reformları”: Emekliler yoksullukta, engelliler dışarıda
Trump’ın desteği Milei için zamanında geldi; çünkü Arjantin ekonomisi çöküşte, seçimlerse kapıdaydı.
Milei’nin “yapısal reform” olarak adlandırdığı politikalar, emeklilerin maaşlarını ortalama 385 bin pesoya (yaklaşık 280 dolar) düşürdü — yani yoksulluk sınırının altına. Yaklaşık her beş yaşlıdan biri, hayatta kalabilmek için hâlâ çalışmak zorunda.
Kamu emeklilik sigortası PAMI’de yapılan kesintiler nedeniyle emekliler, ilaçlarının büyük bölümünü artık cebinden ödemek zorunda kalıyor.
Engellilere yönelik yardımlar da tırpanlandı: 110 bin kişi emekli sisteminden çıkarıldı; ulaşım, eğitim ve rehabilitasyon destekleri iptal edildi.
Buna rağmen Trump yönetimi Milei’ye destek sözü verirken, Arjantin’in “kemer sıkma mucizesi”ni övüyor. Rodrigo’nun ifadesiyle, “rakamlar düzelirken insanlar çöküyor.”
Protestolar bastırılıyor: Yaşlıların önüne cop ve gaz
Arjantin’de emekliler örgütlenmeye devam ediyor.
Ulusal Emekliler ve Emekli Örgütleri Koordinasyon Kurulu, 1990’lardan bu yana süren kemer sıkma politikalarına karşı 1750 haftadır Kongre önünde protesto düzenliyor.
Jacobin’e konuşan Gambina ve hareketin öncülerinden Marcos Wolman, hükümetin uyguladığı baskıyı şöyle anlatıyor:
“Seksen yaşındaki insanlara copla saldırıyorlar. Sınır güvenliği kuvvetleri emeklilere gaz sıkıyor.”
Washington’daki Institute for Policy Studies (IPS), bu direniş nedeniyle emekliler örgütünü 2025 Letelier-Moffitt İnsan Hakları Ödülü ile onurlandırdı. Wolman, ödülü alırken şunu söyledi:
“IMF’ye olan bu borç, halkın yaşamını belirleyen bir kelepçedir. Bu borç ödenemez; çünkü halkın kanıyla ödeniyor.”
Sağcı dayanışmanın yeni ekseni: Trump, IMF ve Milei
ABD Hazine Bakanı Scott Bessent, ekimde yaptığı açıklamada Arjantin Merkez Bankası’yla 20 milyar dolarlık döviz takası hattı kurduklarını duyurdu. Ardından, bu miktarın özel yatırımcı desteğiyle 40 milyar dolara çıkarılabileceğini söyledi.
Rodrigo’ya göre bu anlaşmalar yalnızca finansal değil, aynı zamanda sömürgeci bir mantığın ürünü:
“ABD özel sektörü Arjantin’in enerji, su, maden ve tarım arazilerine yatırım bahanesiyle el koymaya hazırlanıyor.”
Nitekim IMF de nisan ayında Arjantin’e yeni bir 20 milyar dolarlık kredi daha verdi. Bu, ülkenin IMF’ye olan toplam 60 milyar dolarlık borcunun yeni bir halkası. IMF, Arjantin tarihindeki 23. yardım paketini böylece devreye sokmuş oldu.
Ancak IPS’nin analizine göre bu fonlar “sosyal harcamaların %17 düşmesine, çevre programlarının yok edilmesine, polis ve güvenlik bütçelerininse genişlemesine” yol açtı.
Raporda şu cümle yer alıyor:
“Bu tablo, önceliklerin hiyerarşisini açıkça gösteriyor: Önce alacaklılar, en son halk ve ekosistem.”
Bir sağ ittifakın gölgesinde: Halk yoksullaşırken sermaye birleşiyor
Rodrigo’nun analizine göre Trump’ın Milei’ye desteği, “uluslararası sağın yeni ekonomik dayanışma modeli”nin bir örneği.
Trump, IMF ve Milei; ortak bir politik zeminde buluşuyor: sosyal devletin tasfiyesi, emeğin değersizleştirilmesi ve otoritenin güçlendirilmesi.
Bu, yalnızca Arjantin’e değil, küresel ölçekte emekçilerin yaşamına yönelen yeni bir dalganın habercisi.
Bir yanda halkın sırtına yüklenen borçlar, diğer yanda milyarderlerin yatırım fırsatları… Rodrigo’nun ifadesiyle, “Batı demokrasileri otoriterleşirken, otoriterler birbirine can simidi atıyor.”
-
Kaynaklar:
-
Chris Mills Rodrigo, “Donald Trump Is Bailing Out Javier Milei’s Austerity Regime”, Jacobin.com, Ekim 2025
-
Institute for Policy Studies (IPS), Letelier-Moffitt Human Rights Award, 2025
-
Bretton Woods Project, “Argentina: Social Spending Cuts and Debt Dependence”, 2025
-
