BDDK verileri Türkiye’nin borç coğrafyasını gözler önüne serdi: Başkent kişi başına düşen kredi borcunda zirvede yer alırken, bazı iller ödeme zorluğu ve ekonomik daralmayla boğuşuyor. Borç yükü, ekonomik refah farklarının ne kadar derinleştiğini bir kez daha ortaya koydu.
Borç Haritası: Zenginlik Artarken Eşitsizlik Derinleşiyor
Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu’nun (BDDK) 2025’in ilk dokuz ayına ilişkin verileri, Türkiye’nin finansal kırılganlıklarını rakamlara döktü. Buna göre, kişi başına düşen kredi miktarında 595 bin 699 lirayla Ankara ilk sırada yer aldı.
Onu 582 bin 897 lirayla İstanbul, 436 bin 827 lirayla Gaziantep, 383 bin 718 lirayla Antalya ve 343 bin 533 lirayla Denizli izledi.
Veriler, sermaye yoğun kentlerin borçlanma kapasitesiyle krediye erişimdeki avantajlarını ortaya koyarken, bu durumun ülke genelinde ekonomik eşitsizlikleri daha da keskinleştirdiğini gösteriyor. Ankara ve İstanbul’un toplam kredi yükü, Doğu ve Güneydoğu Anadolu’daki birçok ilin toplamını katlıyor.
Borç Döngüsünde Sıkışanlar: Karaman, İstanbul ve Muğla İlk Sırada
BDDK raporuna göre, borcunu ödeyemeyen iller listesinde Karaman zirvede. Kentte kişi başına düşen takipteki alacak 13 bin 316 lira olarak kaydedildi.
Karaman’ı 12 bin 903 lirayla İstanbul ve 11 bin 462 lirayla Muğla takip etti.
Sanayi ve turizm gelirleriyle öne çıkan bu illerdeki yüksek takip oranları, borçlanmanın gelir artışını aşan bir hıza ulaştığını gösteriyor.
Gaziantep (10 bin 680 lira) ve Kocaeli (9 bin 989 lira) ise sanayi üretimi ve ticaret hacmine rağmen borçlarını çevirmekte zorlanan iller arasında yer aldı. Bu tablo, krediye erişimin artmasına rağmen gelir dağılımı adaletsizliğinin sürdüğünü gösteriyor.
Düzenli Ödeyenler: Muş, Bayburt ve Gümüşhane Direniyor
Ödeme alışkanlıkları bakımından Muş, Bayburt ve Gümüşhane öne çıktı.
Muş’ta kişi başına 1.702 liralık takipteki alacak, ülke ortalamasının oldukça altında. Bayburt (1.865 TL) ve Gümüşhane (1.920 TL) de borcunu düzenli ödeyen iller arasında.
Uzmanlara göre bu tablo, yüksek gelirli metropollerdeki borç sarmalının aksine, düşük gelirli ama mütevazı tüketim eğilimleri olan illerde finansal disiplinin sürdüğünü ortaya koyuyor.
Kredi Erişimi Adaletsizliği: Bingöl’den Ankara’ya Uzanan Uçurum
Kredi borcu en düşük iller Doğu ve Güneydoğu Anadolu’da toplandı. Bingöl (61 bin 386 TL), Hakkari (62 bin 973 TL), Ağrı (66 bin 224 TL), Şırnak (70 bin 167 TL) ve Muş (82 bin 782 TL) borç yükü açısından listenin sonunda yer aldı.
Ekonomistlere göre bu fark yalnızca gelir düzeyinden değil, aynı zamanda finansal sisteme erişim imkanlarındaki eşitsizlikten de kaynaklanıyor.
Doğu illerinde bankacılık ağı sınırlı; krediye erişim zor, teminat koşulları daha katı. Bu nedenle borçluluk düşük ama finansal dışlanma yüksek seyrediyor.
BDDK’nın verileri, Türkiye’de kredi sisteminin giderek bölgesel bir sınıf ayrımı yarattığını gösteriyor.
Batı illerinde borçluluk, tüketim ve yatırım talebinin bir aracı haline gelirken; doğuda ekonomik dışlanmanın sembolü haline geliyor.
Finansal yük arttıkça, borç ödeme kabiliyeti toplumsal kırılmaların da bir göstergesine dönüşüyor.
- NHY / Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK), 2025 yılı ilk 9 ay verileri, Haber kaynağı: [BDDK verileri, 2025]
