CHP Bursa Milletvekili Kayıhan Pala, Sosyal Güvenlik Kurumu’nun (SGK) Sağlık Uygulama Tebliği’ndeki bir hüküm yüzünden 67 yaşındaki bir yurttaşın böbrek kanseri ilacına erişiminin engellendiğini; hasta açtığı davayı kaybettiğini ve doz başına maliyetin 80 bin TL’yi aştığını açıkladı. Pala, uygulamayı “sağlık hakkına darbe” ve “utanç” olarak nitelendirerek acil düzeltme çağrısı yaptı.
Tebliğdeki Madde Mağdur Bıraktı
CHP Bursa Milletvekili Kayıhan Pala’nın TBMM veya kamuoyuna yaptığı açıklamaya göre, SGK’nın Sağlık Uygulama Tebliği’nde yer alan bir düzenleme (madde 5) “65 yaş üstüne bu ilacın verilmesini uygunsuz” buluyor. Pala, söz konusu hüküm nedeniyle 67 yaşındaki bir yurttaşın böbrek kanseri tanısı konmasına rağmen gerekli ilaca ulaşamadığını; hasta ve yakınlarının dava açtığını ancak davayı kaybettiklerini ifade etti.
Pala, uygulamanın “sağlık hakkının ihlali” anlamına geldiğini belirterek şunları vurguladı: “Bir yurttaşın hastalığı yaşı üzerinden sınırlanamaz. Sağlık hakkı doğuştan kazanılmış temel bir haktır; kaç yaşında olursa olsun ihtiyaç duyduğu tedaviye ulaşabilmelidir.”
Maliyet ve Etki: Doz Başına 80 Bin TL’ye Dayanan İlaç
Pala’nın paylaştığı bilgilerde ilacın ekonomik boyutu da dikkat çekiyor: İddiaya göre tedavide kullanılan her bir dozun maliyeti 80 bin TL’nin üzerinde ve tedavinin bir süre devam etmesi gerekiyor. Milletvekiline göre, yüksek maliyet gerekçesiyle yaşa göre otomatik red uygulaması, “uzun yıllar hizmet etmiş emekli yurttaşların sağlık hakkını fiilen ortadan kaldırıyor.”
Bu tablonun pratik sonucu, hem hasta hem de aile üzerinde ağır bir insani ve ekonomik baskı oluşturuyor; Pala bu durumu “sosyal güvenlik ve sağlık alanında bir utanç” olarak tanımladı.
Hukuk ve Siyaset: Davayı Kayıp, Mevzuat Tartışmada
CHP’li vekilin beyanına göre, mağdur hasta tarafından açılan dava sonuçsuz kaldı; mahkeme SGK uygulamasını esas alarak ilacın ödeme kapsamına alınmamasına hükmetti. Pala, bu yargı kararına karşı siyasi ve toplumsal bir reaksiyon çağrısı yaptı: Meclis soru önergesi, Anayasa Mahkemesi yolu veya sosyal güvenlik mevzuatında acil düzenleme önerilerinin gündeme alınması gerektiğini söyledi.
Uzmanlar ve hasta dernekleri açısından tartışma iki noktada yoğunlaşıyor: Birincisi, Sağlık Uygulama Tebliği’nde tedaviye yaş sınırı koymanın tıbbi gerekçesi olup olmadığı; ikincisi, ilaç maliyetlerinin toplumsal paylaşımını düzenleyen politika tercihlerinin adil olup olmadığı. Pala, bu soruların yanıtlanmadan uygulamanın devam etmesinin kabul edilemez olduğunu savunuyor.
Talep: SGK ve Sağlık Bakanlığı’ndan Acil Müdahale
Kayıhan Pala, hem hukuki hem de politik muhataplara şu adımları önermekte:
- SGK’nın Tebliğ’deki ilgili hükmü gözden geçirip ihtiyaç halinde yaş sınırlamasını kaldırması,
- Sağlık Bakanlığı ve ilaç temin mekanizmalarının, yüksek maliyetli ilaçlara erişimde istisnai ve insan odaklı prosedürler operasyonelleştirmesi,
- TBMM’de konuyla ilgili araştırma komisyonu veya soru önergesiyle olayın irdelenmesi,
- Mahkeme kararına karşı idari ve hukuki yolların (istinaf, temyiz, Anayasa Mahkemesi başvurusu vb.) araştırılması.
Pala, ayrıca hasta hakları örgütleri ve meslek odalarını sürece dahil ederek siyasal baskı ve farkındalık yaratılmasını istedi.
Değerlendirme: Yaş Temelli Rasyoneller ve Hak İhlali Endişesi
Yaş kriterine dayalı ilaç erişim düzenlemeleri, sağlık politikalarında “kaynak kısıtlılığı” mantığıyla savunulabilse de Türkiye’de temel haklar perspektifinden ciddi sorgulama gerektirir. Özellikle kronik ve ölümcül hastalıklarda tedaviye erişimin yaşa göre sınırlandırılması, tıbbi etik, insan hakları ve Anayasal eşitlik ilkeleri açısından sorunlu bulunabilir.
Uzman hekimler, ilaç endikasyonlarının tıbbi verilerle belirlenmesi gerektiğini; maliyet hesabının bunun yerine konulmaması gerektiğini vurguluyor. Politikacılar ise sürdürülebilir sağlık finansmanı bağlamında “hangi tedavilerin nasıl finanse edileceği” sorusuyla karşı karşıya. Bu iki alanın birlikte tartışılmadan tek taraflı uygulamalar getirilmesi, somut mağduriyetlere yol açıyor.
65 yaşından sonra #kanser tanısı alanlara #ilaç yok!
Sağlık hakkını engelleyen bu ayrımcı uygulama ivedi olarak değiştirilmelidir! @csgbakanligi pic.twitter.com/32asVbWIe8— KAYIHAN PALA (@KAYIHANPALA) November 4, 2025
NHY / CHP Bursa Milletvekili Kayıhan Pala’nın kamuoyu açıklaması (TBMM konuşması / basın bildirisi — 2025)
