Küresel emeklilik sistemlerinin değerlendirildiği Mercer CFA Enstitüsü Endeksi’nde Türkiye, 52 ülke arasında 49’uncu sırada yer aldı. “Sürdürülebilirlik” alanında ise son sıraya düşerek emeklilerin geleceği açısından alarm verdi.
Emeklilikte Alarm Zilleri
ABD merkezli Mercer ve CFA Enstitüsü tarafından yayımlanan 17’nci yıllık Küresel Emeklilik Endeksi’ne göre Türkiye, emeklilik gelir sisteminde dünyanın en zayıf performans gösteren ülkelerinden biri. Türkiye’nin toplam puanı 48,2 olarak belirlenirken, “yeterlilik” notu 49, “sürdürülebilirlik” notu 31,1 ile 52 ülke arasında en düşük seviyede kaldı.
Bu sonuç, Türkiye’de hem çalışan nüfusun emekliliğe erişim koşullarının hem de mevcut emekli gelirlerinin ekonomik gerçeklik karşısında eridiğini gösteriyor. Uzmanlara göre bu tablo, yüksek enflasyon, düşük tasarruf oranları ve istikrarsız sosyal güvenlik fonlamasının bir sonucu.
Dünyada Emeklilik Güçlenirken Türkiye Geriliyor
Raporda, insanların daha uzun yaşadığı ve doğum oranlarının düştüğü bir dönemde birçok ülkenin emeklilik sistemini güçlendirdiği vurgulandı. Hollanda, İzlanda, Danimarka ve İsrail A notlarını korurken; Singapur, Asya kıtasında bu notu alan ilk ülke oldu.
Kuveyt “yeterlilik”, İzlanda “sürdürülebilirlik”, Finlandiya ise “bütünlük” kategorilerinde en yüksek puanları aldı. Dikkat çekici biçimde, sekiz ülke endeks notunu artırırken hiçbir ülke not düşüşü yaşamadı. Türkiye ise bu genel iyileşme eğiliminin tersine, tablonun son sıralarına yerleşti.
Sürdürülemez Bir Sistem
Endekste Türkiye’nin “sürdürülebilirlik” başlığında son sıraya düşmesi, emeklilik sisteminin uzun vadede çökme riski taşıdığını gösteriyor. Çalışma çağındaki nüfusun azalması, kayıt dışı istihdam oranlarının yüksekliği ve emekli maaşlarının yoksulluk sınırının altında kalması bu zayıflığın temel nedenleri arasında.
Ekonomistler, bu tabloyu “yaşlı yoksulluğunun kurumsallaşması” olarak değerlendiriyor. Kamu bütçesinin artan açıklarına rağmen sosyal güvenlik sistemine ayrılan payın azalması, geleceğin emeklilerini bugünden borçlandıran bir yapının işaret fişeği olarak görülüyor.
- NHY / Mercer & CFA Institute, Global Pension Index 2025, Bloomberg HT, “Küresel Emeklilik Endeksi açıklandı: Türkiye son sıralarda” (2025), Marsh McLennan Global Report, 2025
