ESA verileriyle yapılan şimdiye kadarki en kapsamlı galaksi incelemesi, yıldız doğumlarının milyarlarca yıldır hızla düştüğünü ve evrenin giderek “soğuk ve ölü” bir geleceğe doğru ilerlediğini ortaya koydu.
Evrenin Parlak Çağı Geride Kaldı: Yıldız Doğumları Çöküşte
Avrupa Uzay Ajansı’nın (ESA) Euclid Teleskobu ve Herschel Uydusu’nun verilerini analiz eden 175 gökbilimci, kozmik bir kırılma anını işaret eden çarpıcı sonuçlara ulaştı: Yıldız oluşumu uzun süredir inişte ve bu düşüş artık hızlanıyor.
Araştırmanın yazarlarından Kanada British Columbia Üniversitesi’nden kozmolog Douglas Scott, bu gidişatın evreni “daha soğuk ve daha ölü bir yer” haline getirdiğini belirterek, kozmik geleceğe dair karanlık bir tablo çizdi.
2,6 Milyon Galaksi, Tek Bir Sorunun Peşinde: Hayat Ne Kadar Devam Edecek?
Bilim insanları, iki güçlü uzay aracı tarafından toplanan devasa veri setini bir araya getirerek 2,6 milyon galaksiyi mercek altına aldı.
Bu sayı, daha önceki çalışmaların örneklem büyüklüğünü katbekat aşarken, kozmik zaman boyunca farklı özellikteki galaksileri kapsayarak daha güvenilir bir tablo sunuyor.
Araştırmanın başyazarı Ryley Hill, geçmiş çalışmaların çoğunun ya küçük örneklemlerle sınırlı kaldığını ya da aşırı sıcak ve aşırı soğuk galaksi türlerini gözden kaçırdığını belirtti:
“Bu çalışmayla ilk kez galaksi çeşitliliğini tam kapsamıyla değerlendiren bir tablo oluşturduk.”
Galaktik Toz Soğudukça Yıldız Doğumu Yavaşlıyor
Araştırmacılar yıldız oluşumunun izini, galaksilerdeki tozun sıcaklığında sürdü. Çünkü galaktik toz, yıldız doğumunun en hassas göstergelerinden biri.
Toz sıcaklığı yüksekse yıldız üretimi hızlıdır; sıcaklık düştükçe yıldız doğumu da frenlenir.
Veriler, 10 milyar yıl önce ortalama toz sıcaklığının –238°C olduğunu; bugün ise bunun 10 derece daha da düştüğünü ortaya koyuyor. Kelvin ölçeğinde mutlak sıfıra yaklaşmak ise yıldız oluşumunun giderek durma noktasına geldiğini gösteriyor.
Douglas Scott’a göre bu, kozmik anlamda büyük bir alarm:
“Galaksilerdeki toz miktarı ve sıcaklıklar bize milyarlarca yıldır süren bir düşüşü gösteriyor. Evren, maksimum yıldız doğum dönemini çoktan geride bıraktı.”
Yıldızların Tükendiği Bir Evrene Doğru
Ekip, yıldız oluşumundaki bu sürekli düşüşün böyle devam etmesi halinde evrenin bir gün neredeyse tamamen yeni yıldız üretmeyi bırakacağını belirtiyor.
Bu da kozmik zaman içinde karanlığın, ışığın yerini aldığı bir geleceğe işaret ediyor.
Bilim insanları, yıldız oluşumunun azalmasının evrenin kimyasal evriminden galaksi yapılarına kadar birçok alanı etkileyeceğini; uzun vadede ise “yavaşlayan bir kozmos” anlamına geldiğini vurguluyor.
Kaynak:
ESA (Euclid & Herschel) verileri, Douglas Scott ve Ryley Hill’in açıklamaları, araştırma ön baskı metni.
