Yeni iklim modellemeleri, küresel emisyonlar durdurulsa bile sıcak dalgalarının en az bin yıl boyunca sanayi öncesi seviyelere dönemeyeceğini gösteriyor. Net sıfır hedefindeki her gecikme, yüzyıllar sürecek aşırı sıcaklık rejimini daha da ağırlaştıracak.
Bin yıllık iklim simülasyonları: Isınma geri dönmüyor
Environmental Research: Climate dergisinde yayımlanan yeni çalışma, ARC Centre of Excellence for 21st Century Weather ve CSIRO tarafından geliştirilen ileri iklim modellerine dayanıyor. Süper bilgisayarlarla yapılan bin yıllık simülasyonlar, küresel emisyonlar dursa bile aşırı sıcaklıkların kalıcı bir rejime dönüşeceğini ortaya koyuyor.
Araştırmacılar, net sıfır hedefinin 2030–2060 arasında farklı tarihlerde gerçekleşmesi halinde sıcak dalgalarının nasıl değişeceğini inceledi. Bulgular, gecikmenin doğrudan “yüzyıllar boyunca sürecek sıcaklık yoğunluğuna” yol açtığını gösterdi.
‘Her beş yıllık gecikme, sıcak dalgalarını ağırlaştırıyor’
Melbourne Üniversitesi araştırmacısı ve çalışmanın ortak yazarı Dr. Andrew King, özellikle ekvatora yakın ülkelerin risk altında olduğunu belirterek, “Net sıfır 2050 veya sonrasına kalırsa, bugün rekor saydığımız sıcak dalgaları neredeyse her yıl yaşanabilir” dedi.
Modellemelerde, emisyonların kesildiği andan sonra dahi aşırı sıcaklık olaylarında anlamlı bir düşüş görülmedi. Güney Okyanusu’ndaki uzun vadeli ısınmanın, yüzyıllar boyunca sıcak dalgalarını beslemeye devam edeceği tespit edildi.
‘İklim hızla düzelmez’ yanılgısı
Çalışmanın baş yazarı, Avustralya Ulusal Üniversitesi’nden Prof. Sarah Perkins-Kirkpatrick, sonuçların yaygın bir yanılgıyı kırdığına dikkat çekti:
“Net sıfıra ulaştıktan sonra iklim koşullarının hızla iyileşeceğini düşünmek yanlış. Modeller, bunun gerçekleşmeyeceğini açıkça gösteriyor.”
Perkins-Kirkpatrick, küresel net sıfır hedefine en geç 2040’ta ulaşılmasının, aşırı sıcak dalgalarının şiddetini sınırlamak açısından kritik olduğunu ifade etti.
Sıcaklık rejimi: Geri dönüşü olmayan eşik mi?
Araştırma, iklim sisteminin bazı bileşenlerinin—özellikle okyanus ısınmasının—yüksek atalet gösterdiğini ve insan kaynaklı ısınmanın durdurulmasından yüzyıllar sonra bile aşırı sıcaklıkları tetikleyebileceğini vurguluyor.
Bu da gecikmiş emisyon azaltımının, sadece birkaç on yılı değil, bin yıllık bir gelecek perspektifini belirleyeceği anlamına geliyor.
- NHY / Avustralya Ulusal Üniversitesi Açıklamaları
